Komu i na jakiej podstawie należy się niemiecka emerytura?
Podstawa prawna przyznawania emerytur.
Prawo do niemieckiej emerytury dla Polaków pracujących i mieszkających w Niemczech regulowane jest w ramach następujących umów:
Polsko-niemieckie porozumienie w sprawie ubezpieczenia społecznego z 09.10.1975r. (w skrócie porozumienie emerytalne z 1975 r.). Zgodnie z tym porozumieniem, emerytura wypłacana jest na podstawie wszystkich składek płaconych w Niemczech i w Polsce. Tylko przez jedno państwo – to, w którym mieszka emeryt.
Prawo Unii Europejskiej (UE). Czy emeryturę wylicza się na podstawie porozumienia emerytalnego z roku 1975 czy na podstawie prawa unijnego, zależy od momentu przeprowadzki Niemiec. Osoby, które przyjechały do Niemiec przed 31.12.1990, obowiązuje porozumienie emerytalne z 1975 r. Natomiast wszystkie pozostałe osoby obejmuje już prawo UE.
Komu przysługuje prawo do niemieckiej emerytury?
Pracownicy zatrudnieni na niemiecką umowę o pracę są obowiązkowo ubezpieczeni w państwowym systemie emerytalnym. Składkę tak jak w Polsce odprowadza pracodawca, finansując w połowie jej wysokość. Oprócz faktu odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne, ważne są również okresy zatrudnienia i osiągnięcie wieku emerytalnego. Osoby, które za granicą przepracowały mniej niż 5 lat nie mogą liczyć na otrzymywanie niemieckiej emerytury. Jednakże każde nawet kilkumiesięczne zatrudnienie w państwie UE jest ważne. Może się ono liczyć przy ustalaniu polskiej emerytury z ZUS jako tzw. okresy składkowe i podnieść jej wysokość.
Rodzaje emerytur:
Jedna – łączna emerytura
Generalną zasadą obowiązującą w krajach UE, jest koordynacja emerytur, czyli zasada, że do emerytury wliczają się okresy pracy ze wszystkich państw członkowskich. Bez względu na to, gdzie dana osoba pracowała i gdzie finalnie będzie pobierać emeryturę. Obliczenia wysokości świadczeń dokonuje się na podstawie całego stażu pracy. Ostateczna wysokość emerytury zależy od tego, ile czasu przepracowano za granicą. Oznacza to, że mimo, iż niemiecki odpowiednik ZUS-u wyliczy teoretyczną emeryturę biorąc pod uwagę cały staż pracy (sumę okresów z Polski i Niemiec), dostaniemy z niej tylko odpowiedni procent. Taki, jaki stanowią lata pracy w Niemczech.
Jednym słowem, Niemcy zapłacą tylko za czas przepracowany u siebie w kraju. Co ważne, aby ZUS mógł uwzględnić „niemieckie” lata składkowe nie mogą się one pokrywać z „polskimi” latami. Kwota, którą powinniśmy otrzymać z Niemiec, zostanie przelana do polskiego ZUS-u i wypłacona razem z „polską” emeryturą.
Dwie emerytury
Jeżeli warunki stażu pracy w Niemczech zostaną spełnione, czyli 5 lat pracy, wiek emerytalny – obecnie 65 lat, ale do 2029 – 67 lat oraz odprowadzane były składki na ubezpieczenie emerytalne, niemiecki odpowiednik ZUS-u będzie wypłacał emeryturę na takich samych zasadach, jakie obowiązują obywateli Niemiec. Oznacza to, że osoby, które mieszkały i pracowały część życia w Niemczech i część w Polsce, będą otrzymywały dwie emerytury. Jedną z Niemiec i drugą z Polski. Do każdej z tych instytucji trzeba się zwrócić oddzielnie o wyliczenie wysokości świadczenia.
Gdzie szukać informacji?
Zgodnie z ciągle obowiązującą polsko – niemiecką umową z 1975 roku, sprawami wyliczania i wypłacania emerytury zajmują się instytucje tego państwa, w którym emeryt obecnie mieszka. Sprawami związanymi z wysokością emerytur w przypadku pracy za granicą i ewentualnymi problemami prawnymi zajmuje się 6 oddziałów ZUS-u. Emerytury „niemieckie” koordynuje Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych oddziału ZUS w Opolu. Można tam uzyskać informacje odnośnie konkretnej sytuacji. Jak również złożyć wniosek o przyznanie lub przeliczenie „polskiej” emerytury z uwzględnieniem okresów pracy w Niemczech. Informacje są również dostępne na stronach Deutsche Rentenversicherung Bund (http://www.deutsche-rentenversicherung.de), także po polsku.
Szukając więc pracy warto zwracać uwagę na to, czy oferty pracy w Niemczech zawierają dokładną informację o tym, jaką umowę proponuje pracodawca. Również praca sezonowa za granicą może wliczać się do niemieckiej emerytury. Warto poszukać ofert z umową bezpośrednio u niemieckiego pracodawcy.